reklam
Azərbaycan tarixi etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
Azərbaycan tarixi etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

Şəddadilər dövləti

Yazar Adsız 27 Aralık 2014 Cumartesi 0 yorum

Tarixi

Sülalənin banisi Məhəmməd ibn Şəddad ibn Qurtaq, salarilər hökmdarı Mərzban ibn Məhəmmədin həbs olunmasından sonra yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək 951-ci ildə, Mərzbanın tabeçiliyində olan Dvin (Dəbil) şəhərini ələ keçirir. Bu zaman Azərbaycanı idarə edən İbrahim Salari atasının vassalı Vayzur (Vayotsdzor) hakiminin qoşununu Məhəmməd ibn Şəddada qarşı göndərir. Lakin Məhəmməd şəhər əhalisinin köməyilə salari qoşunlarını darmadağın edə bilir. Çox keçmədən, İbrahimin özünün başçılıq etdiyi qoşun Dvini ələ keçirə bilir və Məhəmməd öz adamları ilə birgə Vaspurakana qaçır; 955/56-cı ildə Vaspurakanda vəfat edir. Dvin əldən çıxdıqdan sonra Məhəmmədin Vayzur hakiminin himayəsinə sığınan iki oğlundan böyüyü – Əbülhəsən Əli Ləşkəri 965-ci ilədək Vayzurda qalır. Kiçik oğlu Fəzl isə, nəhayət, Salarilərə xidmət etməyə başlayır və salari hakimi Əli ət-Tazi tərəfindən idarə olunan Gəncəyə gəlir, 969/70-ci ilədək burada yaşayır. Gəncədə olarkən Fəzl şəhər rəisinin məsləhəti ilə böyük qardaşı Ləşkəriyə xəbər göndərərək, onu Gəncəyə dəvət edir və onun Gəncə hakimi olmağa razılıq verməsinə nail ola bilir. Fəzllə razılığa gəlmiş Gəncə şəhərinin rəisi Yusif əl-Quzzaz, şəhərin salari hakimini həbs etdirərək, şəhər qapılarını Ləşkərinin üzünə açdırır. Beləliklə, Ləşkəri ibn Məhəmməd 971 -ci ildə Gəncənin idarəsini ələ alaraq, sülaləsinin hakimiyyətinin əsasını qoyur. Çox keçmədən Şəddadilər Gəncə ətrafında olan Bərdə, Şəmkir və b. torqlarda möhkəmləndilər. Ermənistanın şərq hissəsini ələ keçirdilər.
Devamını Oku...
Davamını oxu »»

Sacilər dövləti

Yazar Adsız 0 yorum
Sacilər dövləti - 879-941-ci illərdə ərəb əsarətinə qarşı mübarizə dövründə indiki Azərbaycan ərazisində, xilafət qoşununda xidmət edən sərkərdə Əbu Sac Divdad tərəfindən yaradılmış tarixi dövlət.

Sacilər sülaləsinin mənşəyi

Xəlifələr əl-Vasiq(849 ölüb) və əl-Mütəvəkkil(861 ölüb) bütün ali hakimiyət xəzər sərkərdələrinə məxsus idi. Sonuncu Abbasilər dövründə xilafətdə ali hakimiyətə Kiçik Buğa, Vasif və Fateh binu Xaqan nail oldular. Fatehin atası Xaqan, Abbasi xilafətinin Azərbaycan və Ərməniyyə hakimi olub, və bəzi qaynaqlara görə Sacilər dövlətinin də yaradıcısı o sayılır.[1]
Sacilər türkmənşəli[2] və ya iranmənşəli olmuşlar. Sacilər (879-941) sülaləsinin nümayəndələri bir qayda olaraq, Afşin ləqəbi daşıyırdılar. Onlar Orta Asiyanın Əşrusən (Usruşana) vilayətinin qədim İran nəsillərindən idilər. Ərəb ordusunun bir çox məşhur sərkərdələri, о sıradan Afşin Heydər ibn Kavus bu nəsildən çıxmışdılar.
Devamını Oku...
Davamını oxu »»

Səfəvilər İmperiyası

Yazar Adsız 20 Aralık 2014 Cumartesi 0 yorum

Səfəvilər Dövləti — 1501-ci ildən 1736-cı ilə qədər bugünkü Azərbaycan, İran, Ermənistan, İraq,Əfqanıstan, qərbi Pakistan, cənubi Türkmənistan və şərqi Türkiyə ərazilərini əhatə etmiş, Azərbaycanın varisi olduğu tarixi Azərbaycan dövləti. Dövlətin əsasını I İsmayıl 1501-ci ilin iyul ayında Təbrizdə özünü şah elan etməklə qoymuşdur. İsmayılın tərəfdarlarından ibarət olan Qızılbaşlar ordusunun nüvəsini türkdilli tayfalar təşkil etmişdir.Səfəvilər dövləti həmçinin müasir Azərbaycan milli və dini kimliyinin formalaşmasında böyük tarixi rol oynamışdır.

Devamını Oku...
Davamını oxu »»

Manna

Yazar Adsız 29 Kasım 2014 Cumartesi 0 yorum

Manna, Minni və ya Mana] — Tarixi Azərbaycan ərazisində, Urmiya gölünün sahilində yazılı mənbələrdə qeyd olunan ilk mərkəzləşdirilmiş dövlət.[16] Manna dövləti qədim ənənələri olan bir ərazidə, qədim tarixin çox böyük bir kəsiyində iqtisadi və mədəni cəhətdən öndə gedən bir rayonda meydana gəlmişdi. Manna e. ə. III-II minilliklərdə bu regionda mövcud olmuş kuti, lullube, turukki tayfalarının, digər tayfaların və tayfa ittifaqlarının bilavasitə varisi idi.[17]Manna dövləti e. ə. 615-613-cü illər arasında Midiyaya birləşdirilmişdir. Prof. Q. Qeybullayev qeyd edir ki, qədim türk xalqlarının tarixində Manna ilk türk dövlətidir. Azərbaycanlıların dövlətçilik ənənəsinin tarixi Mannadan başlanır

Devamını Oku...
Davamını oxu »»

ŞiRVANSAHLAR DÖVLƏTİ(861-1538)

Yazar Adsız 28 Kasım 2014 Cuma 0 yorum
Şirvanşahlar – Şirvanşahlar dövlətində hakim sülalə. Ərəb işğalına qədərki şirvan hakimləri ilk Şirvanşahlar adlanır. 9-cu əsrdən hakimiyyətə gələn Şirvanşahların isə elmi ədəbiyyat son zamanlardək Məzyədilər, Kəsiranilər və Dərbədilər adı ilə ayrı-ayrı sülalərdən ibarət olduğunu göstərilirdi, ancaq son tədqiqatlar hər üç sülalənin vahid xanədana mənsub olduğunu sübut edir. Ərəb istilasına qədərki erkən Şirvanşahlar haqqında məlumat yoxdur. Sara Aşurbəyliyə görə, çox güman ki, bu ilk Şirvanşahlar yerli əhalidən deyil, Sasani şahlarına qohum olub, onlara tabe olan və sonuncuların ölkənin şimal sərhədlərinin qorunmasını etibar etdikləri adamlar idilər. Beləliklə onların İran məşəli olmaları gümün edilir. Sonrakı Şirvanşahlar Ərəb əsilli sonradan farslaşmış hakim sülalə idi. Məzyədi ərəblərdən idilər və V.F.Minorskinin fikrincə, bu sülalə fasiləsiz olaraq 1000 ilə yaxın hakimiyyət sürmüşdür[3].
Şirvanşahlar sülaləsinin banisi Yezid ibn Məzyəddir. O, ərəblərin Əş-Şeyban tayfasındandır. Əş-Şeyban tayfası Məhəmməd Peyğəmbərin ulu babası olan Mudarın qardaşı Rəbiə bin Nizarın qurduğu Rabia qəbiləsindəndir. Şirvanşahların əslən İbrahim peyğəmbərin oğlu İsmayıl peyğəmbərin övladları olduğunu hesab edənlər də var.[Mənbə göstərin]
Rəbiə tayfasıdan olan Salman ibn Rəbiə xəlifə Osmanın (644-656) zamanında Aranı işğal etdi. Rəbiə tayfasının Şeybanilər nəslindən olan Məzyədilər də bu vaxtdan bölgədə yerləşməyə başladılar. Məzyədilərin nümayəndəsi sərkərdə Yezid ibn Məzyəd 799—801-ci illərdə Aran, Şirvan, Dərbənd və Ermənistanın hakimi idi. Ərazini idarə edən ərəb canişini Yezid ibn Məzyədin iqamətgahı Bərdədə idi. Onun dövründə çox sayda Rəbiə tayfasından, həmçinin Misirdən və Suriyadan olan ərəblər bölgəyə köçdu. Yezid ibn Məzyəd 801-ci ildə Bərdədə ölmüş və burada da dəfn olunmuşdu.[5]
859-cu ildə Məhəmməd ibn Yezid Gəncə şəhərini bərpa etdirdi və öz iqamətgahını da buraya köçürdü. Bərdə Sacilər tərəfindən işğal olunduqdan sonra ərəblər, əsasən, Şirvan ərazisində cəmləşdilər. 861-ci ildə Məzyədilər sülaləsindən olan Heysam ibn Xalid Şirvanın müstəqilliyini elan edərək ilk "Şirvanşah" titulunu götürdü.
Devamını Oku...
Davamını oxu »»

Albania dövləti

Yazar Adsız 0 yorum
Albaniya və ya Qafqaz Albaniyası[5] (lat. Albānia, erm. Աղուանք, fars. اران‎, yun. Αλβανεια, Ağvan[6], Arran[7] və ya Alban çarlığı) — tarixi Azərbaycan ərazisində[8][9][10][11][12], müasir Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstanın bir hissəsi, həmçinin Cənubi Dağıstan ərazilərində mövcud olmuş tarixi dövlət.[13][14] Eramızdan əvvəl təqribən IV-III əsrlərdə formalaşmış[15], eramızın VIII əsrində Ərəb xilafəti tərəfindən işğal edilmişdir. Paytaxtı əvvəlcə Qəbələ, sonra isə Bərdə şəhərləri olmuşdur. Eramızın IV əsrində xristian dinini rəsmi dövlət dini elan edən Alban dövləti mövcudluğunun sonuna qədər bu və ya digər dərəcədə xristian ideologiyasının təsir dairəsində olmuşdur.[16]
Görkəmli qafqazşünas tarixçi Yevgeni İqnatyeviç Krupnov yazırdı:
"Albaniya tarixinin öyrənilməsi işində heç bir məhdudiyyət və məcburiyyət olmamalıdır. Albaniya tarixini müxtəlif ölkələrin tarixçiləri öyrənirlər. Lakin bir şey də məlumdur: Qafqaz Albaniyasının tarixi və taleyi ilə hamıdan çox azərbaycanlılarməşğul olmalıdırlar. Bu sahədə onlar dünya elmi qarşısında məsuliyyət daşıyırlar, dünya elminə borcludurlar."[17]
Devamını Oku...
Davamını oxu »»

Atropatena

Yazar Adsız 27 Kasım 2014 Perşembe 0 yorum

AtropatenaAzərbaycan tarixiBu bir seçilmiş məqalədir. Daha çox məlumat üçün bura basın.


.
Keçmiş Əhəməni satrapı[3], əslən, çox güman ki, madalı olan Atropat e.ə. IV əsrin 20-ci illərinin sonunda yeni dövlətin müstəqil hökmdarı olur; bu dövlət rəsmən Mada, sonralar isə özünün ilk hökmdarının adı ilə tez-tez antik qaynaqlarda Atropatena adlandırılır. Beləliklə, Midiya dövlətinin süqutundan sonra Azərbaycan ərazisində yenidən müstəqil dövlət meydana gəlir.[4]

Devamını Oku...
Davamını oxu »»